به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

الزام جمع‌آوری گازهای مشعل/ برای حل مشکل ناترازی به معاونت انرژی نیاز داریم

تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۱۳۳۲۸

یک کارشناس انرژی گفت: در ایران روزانه ۶۵ میلیون مترمکعب گاز فلر سوخته می‌شود و این مقدار بیش از ۲ برابر تولید گاز از یک فاز پارس جنوبی است. سال گذشته برای صرفه‌جویی ۱۳ میلیون مترمکعب، ۲ روز ادارات دولتی تهران تعطیل شدند در حالی که در یک روز ۶۵ میلیون مترمکعب فلر سوزانده می‌شود.

 

محمدصادق مهرجو کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، درخصوص مسئله ناترازی گاز، گفت: از دو دهه گذشته بحث ناترازی گاز در ایران وجود داشته و با نبود برنامه‌ریزی این روند در آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع همیشه رشد مصرف در ایران به نسبت رشد تولید بیشتر بوده و اگر اقدامات خاصی در این حوزه انجام نشود، این رشد روز به روز بیشتر می‌شود یا حداقل با همین سرعت پیش می‌رود.

این کارشناس انرژی در ادامه با اشاره به مدیریت اشتباه در این حوزه، گفت: گاز یک ارزش حرارتی دارد و یک ارزش ذاتی که هر مترمکعب آن معادل یک لیتر بنزین ارزش حرارتی دارد. اگر ارزش هر لیتر بنزین ۸۰ سنت باشد، در واقع این ارزش ذاتی هر مترمکعب گاز است. این گاز تقریبا رایگان در اختیار مصرف‌کننده‌ها قرار می‌گیرد و برای دهک‌های هشتم تا دهم که جز اقشار پردرآمد هستند، بسیار نازل و ناچیز است. همچنین هر مترمکعب گازی که در اختیار نیروگاه‌ها قرار می‌گیرد ۷ هزار تومان است. به علاوه گاز صادراتی ما بین ۲۵ تا ۳۰ سنت ارزش دارد و اگر قیمت هر مترمکعب آن را ۳۰ سنت و قیمت دلار مبادله‌ای را ۴۵ هزار تومان در نظر بگیریم، ۳۰ سنت تقریبا ۱۵ هزار تومان می‌شود. یعنی هر مترمکعب گاز ایران به مبلغ ۳۰ هزار تومان صادر می‌شود. با ۱۲ پلکانی که برای قیمت‌گذاری گاز داشتیم برای پلکان دوازدهم یا پرمصرف هر مترمکعب گاز را ۶ هزار تومان درنظر گرفتیم. اما با این حال هنوز هم برای مشترکان پرمصرف ۹ هزار تومان یارانه پرداخت می‌کنیم.

 

ناترازی گاز تولید نفت را کاهش می‌دهد

وی درادامه به تبعات ناشی از کمبود گاز اشاره کرد و گفت: مسئله دیگری که در مصرف گاز برای مهم است، تزریق گاز به میادین نفتی است. در میادین نفتی جنوب غرب که سه چهارم تولید نفت را به عهده دارند، از گاز برای فشار در مخازن استفاده می‌شود. اگر تزریق گاز برای حفظ فشار به این میادین رخ ندهد، ظرفیت حدودا ۱۳ میلیارد بشکه ذخایر نفت ثانویه را از دست می‌رود که عدد بسیار زیادی است. اگر هر بشکه نفت خام ۵۰ دلار ارزش صادراتی داشته باشد، رقم سرسام‌آور ۶۵۰ میلیارد دلار ضرر ایران از عدم تولید نفت ثانویه است.

مهرجو افزود: پتروشیمی در حال حاضر ۹۱.۴ میلیون تن ظرفیت اسمی دارد که سال گذشته ۲۴ میلیون تن ناشی از کمبود خوراک، ظرفیت خالی داشت. در دوران تحریم نفت خام این محصولات پتروشیمی بودند که برای کشور ما ارزآوری داشتند.

این کارشناس انرژی درخصوص فرصت‌های صادراتی گاز، عنوان کرد: ایران از لحاظ ژئوپلوتیکی در موقعیت حساسی قرار دارد و در کنار تولیدکنندگان عمده گاز مانند ترکمنستان و روسیه است. مسئله‌ای که از دو سال پیش عارض شده جنگ اوکراین و روسیه است. تقریبا ۴۰ درصد گاز اروپا از روسیه تامین می‌شد و قیمت هر مترمکعب آن بسیار نازل بود. این مزیت خوبی را برای صنایع در کشور‌هایی مانند فرانسه و آلمان فراهم کرده بود، ولی با وقوع جنگ و قطع این گاز کشور‌های اروپایی به خصوص کشور‌های صاحب تکنولوژی، ضرر ۹۰ میلیارد دلاری را در سال گذشته متحمل شدند. با وجود این اتفاقات کشور‌های اروپایی به دنبال تامین‌کننده جدید می‌گردند و این فرصت بسیار خوبی برای ایران است که بتواند نقش جدیدی را ایفا کند و پل عبور گاز روسیه به ترکیه و اروپا باشد. کما اینکه روسیه و ترکیه قرارداد گازی برای ایجاد هاب گازی در ترکیه امضا کردند که از این طریق بتوانند گاز را به اروپا منتقل کنند. در جنوب کشور نیز تولیدکننده عمده گاز یعنی کشور قطر وجود دارد که میتوان با شبکه خط لوله‌ای تعهدات صادراتی را به کشور‌های همسایه را، افزایش داد.

فلرینگ، بلای جان صنعت گاز

مهرجو به بیان ضرر‌های ناشی از فلر گاز پرداخت و عنوان کرد: گاز تولید شده در میادین به پالایشگاه گازی منتقل و در آنجا تبدیل به گاز قابل مصرف برای شبکه می‌شود. سال گذشته روزانه ۹۳۵ میلیون مترمکعب گاز غنی تولید کردیم و ۸۷۰ میلیون مترمکعب به پالایشگا‌های گازی، گاز تحویل دادیم. یعنی روزانه ۶۵ میلیون مترمکعب گاز فلر شده است. برای درک بهتر حجم گاز سوزانده شد دو مثال میزنم؛ هر فاز پارس جنوبی ۲۸ میلیون مترمکعب گاز تولید می‌کند و این یعنی گاز فلر شده معادل گاز تولیده شده ۲ فاز از پارس جنوبی است.

سال گذشته که بحث زمستان سخت برای ما اتفاق افتاد، مجبور شدیم ۲ روز ادرات دولتی و مشاغل خصوصی را برای کنترل مصرف تعطیل کنیم. مدیر گازرسانی استان تهران در مصاحبه‌ای، گفت: روز اول ۷ میلیون مترمکعب و روز دوم تنها ۵ میلیون مترمکعب صرفه جویی داشتیم. این نشان دهنده حکمرانی نادرست در حوزه انرژی است که ما برای صرفه‌جویی ۱۳ میلیون مترمکعب دو روز ادارات دولتی را تعطیل می‌کنیم، اما ۶۵ میلیون مترمکعب گاز را در روز می‌سوزانیم.

وی افزود: یک بخشی از گاز سوازنده شده به دلیل افزایش تولید نفت خام است. یعنی با افزایش تولید نفت، گاز بیشتری فلر می‌شود. سال ۱۴۰۰ به صورت متوسط ۲ میلیون ۴۰۰ هزار بشکه در روز نفت تولید کردیم و این رقم در سال ۱۴۰۱ به رقم ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسید. امسال نیز به ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه تولید کردیم. وقتی نفت تولید می‌شود یک مقدار گاز محلول درون خود دارد این گاز طی فرآیند‌هایی می‌تواند به خوراک پتروشیمی و گاز سبک قابل استفاده در شبکه مصرفی، تبدیل شود. برای جمع‌آوری گاز‌های فلر باید ظرفیت فرآورشی کشور را افزایش دهیم یا گاز بیشتری به میادین تزریق کنیم تا گاز تولید شده همراه نفت، به کارخانه‌های ان‌جی‌ال برسد و قابل استفاده شود. انجام این کار‌ها زمان‌بر است و حداقل ۳ سال طول می‌کشد.

مهرجو در پایان گفت: لازمه مدیریت ناترازی انرژی این است که بخش سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری و کنترل در حوزه انرژی باید کاملا متمرکز باشد. ما شرکت‌های مختلف بهینه‌سازی در وزارتخانه‌های مختلف داریم، اما باید دید این مجموعه‌ها چقدر تاثیرگذار هستند؟ این موارد میتوانند تحت عنوان معاونت انرژی متمرکز شوند تا بتوانیم عملکرد بهتری در حوزه رصد، تنطیم گری، سیاست گذاری، هماهنگی بین وزارتخانه‌ها و بهینه‌سازی، داشته باشیم.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: ناترازی انرژی ناترازی گاز فلرینگ صادرات گاز میلیون مترمکعب گاز ۶۵ میلیون مترمکعب مترمکعب گاز هزار تومان گاز تولید تولید نفت سال گذشته

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۱۳۳۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خودروسازان؛ متهم ردیف اول ناترازی بنزین

  هرساله تلاش زیادی برای افزایش تولید بنزین در کشور می‌شود و به‌واسطه سرمایه‌گذاری‌های گسترده و به‌کارگیری پالایشگاه‌های بیشتر در کشور تولید بنزین افزایش می‌یابد، اما از آنجا که سرانه مصرف بنزین در کشور ایران بالاتر از حد متوسط در دنیاست، همه بنزین‌های تولیدی در کشور می‌سوزد و حتی در برخی از برهه‌های زمانی، دولت‌ها مجبور به واردات بنزین شده‌اند. به گفته کاظم عزیزی، معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حال حاضر کشور مصرف بی‌رویه انرژی است که این مسأله از یک‌سو به ازدست‌رفتن منابع محدود زیرزمینی کشور منجر شده و از سوی دیگر خروج ارز از کشور را در پی دارد.براساس آمار، مصرف بی‌رویه بنزین در کشور بیشتر از سایر حامل‌های انرژی است، به‌طوری‌که بیش از ۴۰درصد به میزان مصرف این سوخت افزوده شده و هم‌اکنون ۸۵ درصد از سبد سوخت بخش حمل‌ونقل سبک کشور را به خود اختصاص داده است. درحالی‌که سال ۱۳۹۸ مصرف بنزین میانگین ۹۵میلیون لیتر در روز بود، اما امروز این رقم به میانگین ۱۱۵ تا ۱۲۰ میلیون لیتر رسیده است؛ یعنی در چهار سال، مصرف بنزین ۲۵میلیون لیتر بیشتر شده است. به بیان دیگر، هر سال ۶ ــ ۵میلیون لیتر به مصرف روزانه بنزین افزوده شده است.
 
بنزین؛ به نام ایران و به کام کشورهای همسایه
قاچاق بنزین اولین و ساده‌ترین مسأله برای افزایش مصرف سوخت است؛ درحالی‌که در دولت نهم و دهم سهمیه‌بندی بنزین اجرا شد و تا حد زیادی جلوی پدیده قاچاق بنزین در کشور را گرفت، دولت یازدهم و دوازدهم سهمیه‌بندی بنزین را حذف کرد؛ به‌این‌ترتیب بنزین ۳۰۰تومانی تبدیل به سودده‌ترین کالای قاچاق شد، چراکه قیمت بنزین در منطقه در آن روزها رقمی بالای ۲۰هزار تومان داشت. این درحالی‌بود که پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس وارد مدار شده بود و ایران را از واردات بنزین بی‌نیاز کرد اما نبود برنامه‌ریزی در زمینه مدیریت مصرف باعث شد شاهد رشد مصرف باشیم. 
 
سبد تک‌محصولی حامل‌های انرژی  در کشور
با بازگشت سهمیه‌بندی بنزین و کاهش سهمیه‌ها، انتظار می‌رفت که مصرف بنزین کاهش پیدا کند اما این کاهش به اندازه‌ای نبود که ناترازی سوخت در کشور برطرف شود. به اعتقاد کارشناسان، یکی دیگر از دلایل مهم افزایش مصرف بنزین، متنوع نبودن سبد سوخت مصرفی و افزایش سهم بنزین در این سبد است. نسبت خودروهایی با سوخت گاز یا CNG در کشور بسیار کم است. از طرف دیگر علی‌رغم وجود گاز مایع فراوان در کشور، از این سوخت در سبد مصرفی حامل‌های انرژی خودروها تقریبا استفاده نمی‌شود. خودروهای برقی هم که سال‌هاست چشم‌انتظار توجه مسئولان هستند و علاوه‌براین، تقریبا جایگاه سوخت برای این نوع از خودرو در کشور وجود ندارد یا بسیار اندک است.
 
خودروهایی که اسقاط نمی‌شوند
روند تولید خودروهای داخلی روزبه‌روز بیشتر می‌شود اما به میزان تولید خودرو، اسقاط انجام نمی‌پذیرد. طبیعتا سالانه هزاران خودرو با مصرف بالاتر از نرخ جهانی در کشور تولید می‌شوند که روزبه‌روز به‌خاطر مشکلاتی که برای آنها به‌وجود می‌آید، مصرف بنزین‌شان افزایش پیدا می‌کند. در همین راستا سالاری معتقد است: روند خروج خودروهای فرسوده از ناوگان در کشور متوقف شده. لازم است سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف در بخش حمل‌ونقل و خودرو هرچه سریع‌تر اجرایی شود و در صورت پیاده‌سازی این سیاست‌ها روزانه ۱۶میلیون لیتر سوخت صرفه‌جویی خواهد شد.به اعتقاد کارشناسان، خودروهای فرسوده نیز سهم پررنگ‌تری در ناترازی بنزین دارند. آن‌طور که ایرج حشمتی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور گفته بود، از ۲۵میلیون خودروی در حال تردد در کشور، ۶.۵میلیون خودرو فرسوده هستند، یعنی تقریبا به ازای هر چهار خودرو، یک خودرو فرسوده است که هم مصرف بنزین بالایی دارد و هم آلایندگی آن از خودروهای دیگر بیشتر است.به‌طور خلاصه می‌توان خاطرنشان کرد که از رده خارج‌کردن خودرو‌های فرسوده، توسعه ناوگان حمل‌ونقل همگانی، بهینه‌سازی تقاضای حمل‌ونقل مبتنی بر کاهش ترافیک و کاهش سفر، متنوع‌سازی سبد سوخت با حمایت از سوخت‌های جایگزین ازجمله CNG، ورود خودرو‌های برقی به چرخه ناوگان حمل‌و‌نقل، توسعه شبکه حمل‌ونقل ریلی، آموزش و فرهنگ‌سازی مدیریت مصرف سوخت، ارتقای استاندارد تولید خودرو و موتوسیکلت را ازجمله راهکار‌ها برای کاهش مصرف سرانه سوخت در کشور هستند که اجرایی‌شدن آنها نیازمند نظارت کامل بر روند اجرای آنهاست.

خودروهای پرمصرفی که جیب ملت و دولت را خالی می‌کنند
یکی از مهم‌ترین مشکلات مصرف بالای بنزین در کشور، خودروهای پرمصرف در کشور است؛ اکثر خودروهای تولید داخلی مصرف بالاتری نسبت به استانداردهای جهانی دارند و حتی گاهی میزان مصرف آنها به دوبرابر نرخ جهانی هم می‌رسد. در همین راستا جلیل سالاری، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی معتقد است که مصرف بنزین خودروهای داخلی به‌طور میانگین دوبرابر متوسط جهانی است. به‌عنوان‌مثال درحالی‌که مصرف خودروهای خارجی در هر صد کیلومتر ۴ لیتر است، مصرف بنزین خودروهای صفر داخلی در هر صد کیلومتر در بهترین حالت بین ۹ تا ۱۰ لیتر است. به گفته سالاری، در شرایطی که هیچ توجهی به موضوع بهینه‌سازی نمی‌شود و مصرف بنزین خودروهای داخلی به‌طور میانگین دوبرابر متوسط جهانی است، نمی‌توان با ساخت پتروپالایشگاه و افزایش تولید بنزین به تقاضا پاسخ داد.